Giriş

Lityum bataryalar, özellikle “for UPS” (Kesintisiz Güç Kaynağı) olarak işaretlenmiş olanlar, tipik kurşun-asit bataryalardan ayıran bazı özel özelliklere sahiptir. Bu işaretin ne anlama geldiğini ve UPS ile kullanıldığında bataryanın performansını nasıl etkilediğini açıklayalım.

UPS İçin Lityum Bataryaların Anlaşılması

Lityum bataryalar, örneğin lityum demir fosfat (LiFePO4) bataryaları, sadece kimya açısından değil, aynı zamanda yapı bakımından da kurşun-asit bataryalardan farklıdır. Tipik bir 12 voltluk LiFePO4 batarya, her biri 3.2 volt olan dört hücreden oluşur ve bir Batarya Yönetim Sistemi (BMS) içerir. BMS, bataryanın son hücresinin negatif terminali ile bataryanın kendisinin negatif terminali arasında yer alan, UPS gibi tüketicilerin bağlandığı önemli bir bileşendir. BMS ayrıca her hücrenin pozitif terminalleriyle bağlantılıdır ve gelişmiş UPS veya güneş inverter entegrasyonu için ekranlar, düğmeler veya iletişim kabloları ile entegre olabilir.

BMS’nin UPS Sistemlerindeki Rolü

BMS’nin ana işlevi, bataryayı aşırı şarj, aşırı deşarj, aşırı ısınma, hücre dengesizliği ve polarite hataları gibi çeşitli sorunlardan korumaktır. Örneğin, bir UPS bataryayı boşaltıp kapandığında, BMS aşırı deşarj korumasını devreye sokabilir ve böylece batarya “kapanmış” olur. Bu durumda, güç geri geldiğinde, UPS bataryayı “göremez” çünkü BMS kapanmış durumdadır, bu da bataryanın şarj edilmesini engeller.

Bu, potansiyel bir soruna yol açar: BMS’nin yeniden açılması için bir voltaj girişi gereklidir, ancak UPS bu voltajı sağlayamaz çünkü bataryayı tespit edemez. Bu durum, bataryanın şarj edilmeden kalmasına yol açan bir çıkmaz durumu yaratır.

Bypass Devresinin Önemi

Bu sorunu çözmek için, batarya üreticileri veya montajcıları genellikle, UPS’in bataryayı “görmesini” sağlayan, diyot ve direnç içeren küçük bir elektronik devre olan bypass devresi eklerler. Bu küçük bypass, UPS’in şarj voltajı göndermesine izin verir ve böylece BMS’yi yeniden etkinleştirir, normal işleyişin devam etmesini sağlar.

Bazı gelişmiş UPS ünitelerinin, bu sorunu önlemek için, BMS kapanmadan önce yarım volt düşerek kapanma işlevi sunduğunu belirtmek önemlidir. Ayrıca, sisteminizde bir güneş şarj denetleyicisi kullanıyorsanız, şarj denetleyicinizin benzer koruyucu özelliklere sahip olduğundan emin olmanızda fayda vardır.

UPS’iniz Gelişmiş Değilse Ne Yapmalısınız?

Eğer UPS’iniz gelişmiş değilse ve lityum bataryanız UPS kullanımına uygun değilse endişelenmeyin—bu küçük bir sorundur. Bataryayı “başlatmak” için gereken voltajı sağlayan küçük bir şarj cihazı satın alabilirsiniz; bu işlem yaklaşık 30 saniye sürecektir. Alternatif olarak, lehimleme işlerinden anlayan birinden bypass devresi oluşturmasını isteyebilirsiniz; bu hızlı ve düşük maliyetli bir çözüm olacaktır.

Ancak, her zaman UPS ile kullanılmak üzere önceden adapte edilmiş bir batarya satın almak en iyisidir. İlginç bir şekilde, eğer paralel bağlanmış birden fazla bataryanız varsa, yalnızca bir tanesinin UPS uyumluluğu için adapte edilmiş olması yeterlidir.

Sonuç

Lityum bataryada bulunan “For UPS” işareti, bataryanın kesintisiz güç kaynaklarıyla (UPS) sorunsuz çalışacak şekilde özel olarak adapte edildiğini gösterir, bu da özellikle BMS ile ilgili sorunları önlemek için bypass devresinin dahil edilmesiyle sağlanır. Bataryanızda bu adaptasyon yoksa, sisteminizin verimli çalışmasını sağlamak için basit çözümler mevcuttur. Yine de, önceden adapte edilmiş bir batarya tercih etmek, uzun vadede zaman ve çaba tasarrufu sağlayabilir.